Crematie
Wat er gebeurt tijdens een crematie?
In Nederland werd het cremeren pas in 1968 wettelijk gelijkgesteld aan begraven. Vandaag de dag kiezen meer mensen voor cremeren dan voor begraven. Enkele voordelen van cremeren ten opzichte van begraven:
- Een crematie kost gemiddeld minder geld dan een begrafenis.
- Vrijwel alle crematoria hebben goede voorzieningen, zoals aula’s en condoleanceruimtes.
- Een crematie is niet onderhevig aan weersomstandigheden.
- U heeft langer de tijd om te bedenken wat u met de overblijfselen van uw dierbare wilt doen.
- U kunt de as bewaren in een bijzondere urn, uitstrooien, of beide.
- U kunt de as van uw dierbare bewaren waar u maar wilt.
- U kunt uw dierbare herinneren wanneer u dat wenst.
Informatie over cremeren
Cremeren is het proces waarbij een overleden lichaam wordt verbrand. Het cremeren gaat veelal als volgt: op de dag van de crematie wordt de familie door de gastvrouw/heer van het crematorium ontvangen in de familiekamer. Tijdens het wachten wordt in sommige crematoria een kopje koffie of thee geserveerd. Ondertussen worden de belangstellenden ontvangen in de ontvangsthal van het crematorium en de aula voor de afscheidsdienst in orde gemaakt. De kist wordt naar het crematorium gebracht en opgebaard in de aula van het crematorium zodat familie, vrienden en anderen hun laatste eer aan de overledene kunnen bewijzen.
Als het tijd is voor de plechtigheid neemt de uitvaartondernemer iedereen mee naar de aula waar de kist staat, eventueel omringd met kaarsen, bloemen en een foto van de overledene. Indien men het wenst en met de uitvaartondernemer afgesproken is, kan men voorafgaande aan de plechtigheid afscheid nemen van de overledene. Dit kan in de rouwkamer of in de aula van het crematorium. De dienst duurt gemiddeld drie kwartier tot een uur.
De invulling van de plechtigheid gebeurt geheel naar wens van de familie, zoals: een open of gesloten kist; het aantal sprekers en de uitvaartmuziek. Het is belangrijk de plechtigheid tot een persoonlijk geheel te maken. Dit kan men bijvoorbeeld realiseren door een mooie foto van de overledene op de kist te plaatsen of zelf de toespraak te schrijven (deze kan overigens ook door de uitvaartondernemer worden voorgelezen). Er kan veel maar alles dient in overleg met de uitvaartondernemer gaan. Deze heeft de contacten met het crematorium. Ook wordt vaak gekozen voor een plechtigheid met een religieuze achtergrond, de pater of dominee is dan aanwezig en doet de laatste gebeden voor de overledene.
Het crematorium heeft veelal een professionele geluidsinstallatie en een grote muziekcollectie waar u gebruik van kunt maken. Van deze collectie is door het crematorium een (online) muziekboek samengesteld. De uitvaartondernemer is meestal in het bezit van dit boek en kan dit aan u overhandigen om een muziekkeuze te maken. Men heeft ook de mogelijkheid om zelf CD’s of digitale muziek mee te nemen, veel crematoria willen deze CD's of digitale muziek graag 24 uur van tevoren in hun bezit hebben. Zij willen de CD's controleren om er zeker van te zijn dat deze gebruikt kunnen worden op de geluidsinstallatie van het crematorium. Indien gewenst kan er ook gemusiceerd worden door een lid van de familie of professionele musici. Aan het eind van de plechtigheid kan men kiezen om de kist te laten staan of in aanwezigheid van familie en nabestaanden te laten dalen. Wil men in alle rust afscheid nemen van de overledene dan is het aan te bevelen om met de directe familieleden als laatste de aula te verlaten. Ondertussen wordt in de koffiekamer de koffie aan de belangstellenden geserveerd.
De crematoria bieden de nabestaanden steeds vaker de gelegenheid tijdens de afscheidsdienst een DVD-voorstelling van de overledene te geven. De familie zal dan een DVD of digitale versie aanleveren met foto's, uitvaartmuziek en dergelijke die tijdens de dienst op de muur kan worden geprojecteerd. De DVD moet minimaal 24 uur voor de afscheidsdienst in het bezit zijn van het crematorium. Het op afstand via livestream bijwonen en of het opnemen van een uitvaartdienst is door de coronapandemie normaler geworden. Dit is natuurlijk ideaal voor mensen die niet fysiek bij de uitvaart aanwezig kunnen zijn of voor in het buitenland woonachtige familieleden. De DVD en de opname zijn een waardevolle herinneringen aan de uitvaart.
Na de plechtigheid zal de kist naar de ovenkamer worden gebracht, waar afscheid genomen kan worden. De familie mag aanwezig zijn bij het invoeren van de kist. De familie kan eventueel zelf de kist in de oven plaatsen. Sommige crematoria laten het toe dat de nabestaanden de ovenknop (die het crematie proces start) zelf mogen indrukken. Dit kan helpen bij de verwerking van het verlies. Het is raadzaam om dit van tevoren met uw uitvaartondernemer te overleggen. Het daadwerkelijk cremeren gebeurt meestal vrij direct na de uitvaartdienst.
Na de plechtigheid heeft men echt de behoefte aan "het kopje koffie". Het hoeft niet altijd een plakje cake te zijn wat u bij de koffie laat serveren, tegenwoordig is alles mogelijk. Van een koekje tot een gebakje en van een kopje koffie tot een glas champagne. Ook de broodjes heeft men in diverse soorten. Overleg uw wensen met de uitvaartondernemer en hij zal contact opnemen met het crematorium.
Voor de crematie wordt het lichaam nogmaals geïdentificeerd en worden alle gegevens nagetrokken om misverstanden te voorkomen. Alle metalen voorwerpen worden verwijderd omdat deze niet verbranden. Dit zijn veelal de hendels van de kist en eventuele andere metalen. Deze metalen worden verzameld en aan het goede doel geschonken.
Voordat de kist de oven in gaat, controleert een medewerker van het crematorium nog eenmaal de identiteit van de overledene. Het registratienummer op de papieren moet overeenkomen met het nummer op de kist. Hierna wordt er een vuurvast identiteitssteentje op de kist gelegd. Het steentje blijft tijdens het cremeren in de oven waardoor de as altijd kan worden geïdentificeerd. De Wet op de lijkbezorging regelt hoe de identiteit van elke overledene dient te worden vastgesteld en geregistreerd.
In de crematieoven past precies een kist. De standaardtemperatuur van een crematieoven ligt rond de 1000 graden Celsius. De ovens zijn tegenwoordig helemaal computer gestuurd. Het verbrandingsproces duurt ongeveer 5 kwartier. Na het cremeren wordt de as in een bak gedaan om af te koelen. Na elke crematie wordt de verbrandingsoven geheel gereinigd. Elke nieuwe crematie vindt plaats in een geheel gereinigde oven. Na een aantal uur worden met een magneet alle metalen overblijfselen zoals spijkertjes, nietjes, chirurgisch metaal en andere metalen uit de as verwijderd. Ook wordt het vuurvaste identiteitssteentje apart gehouden. Hierna wordt de overgebleven as in een cremulator fijngemalen. De as wordt vervolgens in een ‘standaard’ asbus geplaatst.
Nadat de crematie heeft plaatsgevonden wordt in Nederland na 30 dagen de as van de overledene vrijgegeven. De wet bepaalt dat een crematorium verplicht is de as van een overledene een maand te bewaren. De as wordt ongeveer tot 6 maanden na de crematie kosteloos bewaard. Hierna worden voor het bewaren de as veelal kosten in rekening gebracht of de as wordt door het crematorium zelf verstrooid.
De medewerkers van het crematorium nemen, nadat de as is vrijgegeven, contact met u op. Zij vragen naar uw voorkeur en overleggen met u wanneer en hoe de as verder bewaard of verstrooid zal worden. Zo kunt u dan een besluit nemen wat u wilt doen met de as. De hoeveelheid as die vrij komt bij de crematie van een volwassene is gemiddeld 3 à 3,5 liter. Voor een kind is dit ongeveer 0,9 tot 2 liter en voor een baby'tje (prematuur) 0,3 tot 0,7 liter. Om de exacte hoeveelheid as te achterhalen kunt u contact opnemen met uw uitvaartondernemer of het crematorium. Als u de 'standaard' asbus of aszak reeds van uw crematorium heeft ontvangen kunt u natuurlijk ook zelf de inhoud berekenen.
Crematie op zaterdag of zondag
Bij een crematieplechtigheid op zaterdag zal het crematorium extra kosten in rekening brengen. Men moet er rekening mee houden dat ook de uitvaartondernemer een vergoeding vraagt voor zijn werkzaamheden op de zaterdag. Crematie op zondag is slechts mogelijk na toestemming van de burgemeester van de gemeente waarin de crematie moet plaatsvinden, het is echter niet in iedere gemeente mogelijk. Tevens wordt het gebruikelijke crematietarief verdubbeld.
